Shakes, pillen en poeders: de afvalsprookjes waar je geen honger van krijgt, maar wél een beetje je vertrouwen mee verliest
Je kent ze vast: van die felle zakken poeder die “vetverbranding activeren” of “de honger uit je maag blenden”. Je buurvrouw zweert erbij. Je timeline staat er vol mee. En ergens denk je: zal ik het gewoon proberen?
Want ja – als het werkt…
Maar als je even nuchter kijkt, voel je misschien ook wat twijfel. Want wat gebeurt er eigenlijk in je lijf als je zo’n kuur doet? En belangrijker nog: wat gebeurt er erna? Tijd om daar iets eerlijker naar te kijken.
Ze lijken handig, maar dat zijn ze vooral op papier
Shakes en pillen geven je een idee van controle. Je hoeft niets te plannen, te koken of na te denken. Lekker makkelijk. Maar dat gemak komt met een prijs. Je leert niks over je eigen eetgewoontes. Geen idee wat jouw lijf echt nodig heeft. En voor je het weet, val je terug in oude patronen zodra de zak leeg is.
In een review van meal replacements in Obesity Reviews (2019) blijkt dat shakes tijdelijk kunnen helpen bij gewichtsverlies, maar dat de meeste deelnemers het lastig vonden om dit op de lange termijn vol te houden. Zodra de gewone voeding weer terugkomt, komt het gewicht vaak ook weer terug.
Snel resultaat is zelden duurzaam resultaat
De eerste kilo’s vliegen er vaak af. En eerlijk is eerlijk: dat voelt heerlijk. Maar veel van dat snelle gewichtsverlies is vocht en spiermassa. Koolhydraatarm of extreem caloriebeperkt eten zorgt ervoor dat je lichaam glycogeen verliest, en daarmee ook water. Dat kan makkelijk 1-3 kilo aan ‘verlies’ zijn in de eerste week. Maar dit zegt nog niks over vetverlies.
Onderzoek (Hall et al., 2015 – NIH) laat zien dat bij crashdiëten het aandeel spierverlies significant toeneemt, terwijl het lichaam zich aanpast door het energieverbruik te verlagen. Hierdoor neemt de kans op een jojo-effect juist toe.
Je lichaam is geen machine (en ook geen rekensom)
Als je weinig eet, val je af – maar vaak ook op energie, humeur en spiermassa. Je lichaam schakelt over op de spaarstand. Ondertussen verwacht jij dat het blijft presteren. Da’s een lastige combi. Het zorgt er niet alleen voor dat je je moe en futloos voelt, maar ook dat je verbranding vertraagt.
Een bekend fenomeen is het “adaptive thermogenesis”: het lichaam verlaagt het rustmetabolisme als reactie op calorierestrictie. Hierdoor verbrand je minder dan je zou verwachten. (Rosenbaum & Leibel, 2010 – American Journal of Clinical Nutrition) In deze blog leg ik precies uit hoe dat werkt: lees hier de blog over adaptieve thermogenese.
Wat werkt dan wél?
Eten. Gewoon eten. Structuur. Regelmaat. Dingen die je vol kunt houden als je moe bent, als je druk bent, of als je gewoon een keer geen zin hebt. Iets dat niet op discipline draait, maar op gewoontes. Want pas dan wordt het makkelijker.
Langzaam afvallen met een klein calorietekort, terwijl je genoeg eiwitten eet en in beweging blijft, heeft volgens talloze studies (zoals Jakicic et al., 2018) een veel grotere kans van slagen op de lange termijn. Niet sexy, wel effectief.
Tot slot (want dit wist je eigenlijk al)
Natuurlijk is het verleidelijk. Die ene pot die belooft dat je lichaam vanzelf verandert. Maar eerlijk? Je verdient beter dan een poederplan of een pillenkuur. Je verdient een aanpak die bij jou past, zonder fratsen. En het mooie is: die bestaat gewoon.
👉 Herkenbaar? Stuur deze blog door naar iemand die ook twijfelt over poeders & pillen – of volg me voor nuchtere tips waar je wél iets aan hebt.
Bronnen
- Astbury, N. M., et al. (2019). A systematic review of the effectiveness of meal replacements for weight loss. Obesity Reviews, 20(4), 569–587. https://doi.org/10.1111/obr.12816
- Hall, K. D., et al. (2015). Calorie for calorie, dietary fat restriction results in more body fat loss than carbohydrate restriction in people with obesity. Cell Metabolism, 22(3), 427–436. https://doi.org/10.1016/j.cmet.2015.07.021
- Rosenbaum, M., & Leibel, R. L. (2010). Adaptive thermogenesis in humans. International Journal of Obesity, 34(S1), S47–S55. https://doi.org/10.1038/ijo.2010.184
- Jakicic, J. M., et al. (2018). Effect of diet alone or diet plus physical activity on weight loss maintenance in overweight or obese adults. JAMA, 320(11), 1171–1180. https://doi.org/10.1001/jama.2018.12819
